‘नेताहरुले हँसाउँदा जनता रोइरहेछन्’

केपीहरूमा हास्यचेत बढी छ । नम्बर एक, कृष्णप्रसाद भट्टराई । नम्बर दुई, खड्गप्रसाद शर्मा ओली । दुवै केपी । तस्विर: केशव थापा - विमल आचार्य हरिवंश आचार्य, ५८, ले आजभन्दा ३९ वर्ष पहिले ०३४ सालमा गाईजात्राका अवसरमा आधुनिक श्राद्ध नामक प्रहसन गरेका थिए, तत्कालीन नेपाल–प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा । गाईजात्राको सेरो फेरोमा हास्यव्यंग्य कलाकारिताबारे उनीसँग गरिएको कुराकानी : गाईजात्रा आयो, कोसेली के छ ? यसपालि हाम्रो कोसेली शून्य छ । किन छोड्नुभयो ? पारिवारिक कारणले । बूढ्यौलीले । नेताहरूले सधैँ हँसाउने भएर चुप लाग्नुभएको हो ? अलिकति यो पनि हो । तर, हाम्रा नेताहरूले हँसाउँदा जनता रोइरहेछन् । कुन नेतामा हास्यचेत बढी छ ? केपीहरूमा बढी छ । नम्बर एक, कृष्णप्रसाद भट्टराई । नम्बर दुई, खड्गप्रसाद शर्मा ओली । दुवै केपी । पर्दा–स्टेजमा हास्यव्यंग्यको स्तर कस्तो छ ? राम्रो–नराम्रो दुवै बराबर । कमजोरी के छ ? अश्लीलताले प्रश्रय पाइरहेको छ । द्वैअर्थी भाषा बढी छ । गम्भीरता कम छ । केही कलाकारमा समाज, संस्कृति, इतिहास चेतना पनि कम छ कि ! बौद्धिक दर्शक/श्रोताको मन तान्न सकेको छैन नि ? गाईजात्रा कार्यक्रमको पास पठाइदियो भने हेर्न आउँछन् बौद्धिकहरू । पैसा तिरेर हेर्न परे आउँदैनन् । कलाकारिता दिमागभन्दा बढी भावना र आमनागरिकको सरोकार र चासोको कुरा हो । ‘भोट माग्न आउने फटाहा नेतालाई चुरापोते लगाइदिनूस्’ भनेर गाईजात्रा कार्यक्रमको प्रोमो बजाइन्छ यहाँ । कलाकारको चेतनास्तर ? जवाफ दिइसकेँ मैले । एनजीओ/आईएनजीओका एजेन्डा धेरै घुसाउँदा तपाईंहरूको कलाकारिता कमजोर भएजस्तो लाग्दैन ? यसमा केही सत्यता पनि छ । वातावरणीय, स्वास्थ्यजस्ता कुरामा चेतना त चाहिएकै छ नि ! ३० हजार रुपियाँले अब कहाँ बन्छ टेलिशृंखला ? कलाकार बाँच्नु पनि त पर्‍यो । हास्यव्यंग्य छुट्टै विधाभन्दा पनि हरेकमा मिसिएर आउने पनि त हो नि ? हो । अहिले संसद्, दल, फिल्म, पार्क, पत्रिकाका लेख, पुस्तक सबैमा हास्यव्यंग्य छ । यो राम्रो हो । तपाईं आफैँले आफैँलाई बारम्बार सोध्ने प्रश्न के हो ? तँ भाग्यमानी कि अभागी ? उत्तर के त ? फिप्टी–फिप्टी । कहिले मजति भाग्यमानी कोही छैन जस्तो लाग्छ । कहिले मजति अभागी कोही छैन जस्तो लाग्छ । कस्ता प्रश्नको उत्तर दिन नपरे हुन्थ्यो जस्तो लाग्छ ? कलाकारिता कसरी सुरु गर्नुभयो ? जोडी कसरी बन्यो ? कलाकार नभएको भए के बन्नुहुन्थ्यो ? प्रेरणा कसबाट पाउनुभयो ? यस्ता प्रश्नका उत्तर दिँदादिँदा बूढो भइसकेँ । कसलाई के प्रश्न सोध्न मन छ ? प्राकृतिक, मानवीय, जैविक सबै रूपले यति सम्पन्न र समृद्ध सुन्दर देश तैँले किन बिगारिस् भनेर वरिष्ठ नेता हरिवंश आचार्यलाई प्रश्न सोध्न मन छ । आफूले गरेका मध्ये अब त गर्न सक्दिनँ कि जस्तो लाग्ने अभिनय ? जसरी मान्छे दुईपल्ट जन्मिँदैन, अभिनय पनि फेरि उही हुँदैन । अभिनय जीवन हो । यसको प्राण हुन्छ । प्रकाशित: भाद्र ३, २०७३